Çin: Kontrollü sinema bölgesi

Belli aralıklarla bazı özel ülkelerin sinema endüstrisi profillerini Uzatma Dakikaları'nda paylaşacağız. Siftahı da Çin ile yapalım istedik.

Çin şu anda dünyada kontrollü ve kotalı film endüstrisine sahip ülkelerin başında geliyor.

Çin'de yılda yaklaşık 700 film üretiliyor. Ülke gerek üretim gerekse seyirci sayısı olarak dünyanın ikinci büyük pazarı konumunda.

Çin'in enteresan özelliği ise devletin ABD menşeyli stüdyo filmleri başta olmak üzere yabancı filmlere kota uygulaması ve dağıtımlarını sıkı denetime tabi tutması.

Amerikan Filmlerine uygulanan kota ile yılda 20 film ithal edilebiliyordu. Geçen yıl bu 34'e yükseltildi. Bu kotanın 6 tanesi bağımsız filmlere (non - studio) ayrılıyor. 2012 şubat ayında WTO anlaşmasına imza atmasına karşın sadece iki şirkete (China Film ve Huaxia) film ithal etme yetkisi tanınmış durumda.

Devletin resmi tekeli ve film programlarına doğrudan müdahale etmesi sonucu çoğu yabancı film yerli filmlerle eşit olmayan şartlarda rekabet etmek zorunda.

Yerli filmlerin pazar payı %62 ve elde ettiği box office 1.11 Milyar USD. Amerikan filmlerinin ise pazar payı %38 ve box office toplamı 675 milyon USD

Yabancı filmlerin vizyon tarihleri belirlenirken popüler yerli filmlerle karşı karşıya getirilmeden veya diğer stüdyo filmleriyle birlikte aynı hafta gösterime sokularak pazardaki etkisi azaltılmaya çalışılıyor.

"Fast and Furious 6" sırf yerli popüler film "Switch" ile çakışmasın diye vizyona girmek için tam 6 hafta bekletildi.

Yabancı filmlere resmi izinler vizyona girmelerine çok yakın bir tarihte verildiğinden birçok Amerikan filminin fragmanı sinemalarda 'Muhtemelen Yakında Sinemalarda' (Hopefully Coming Soon) olarak gösteriliyor.

Çin'de gelişkim bir DVD pazarı yok. Onun yerine Youku, Tudou, Tencent, Baidu gibi yabancı filmler de sunan online platformlar mevcut.
Yerli Top 10
Journey To The West
So Young
American Dreams In China
Finding Mr.Right
Tiny Times
Switch
The Grandmaster
Badges Of Fury
The Chef The Actor The Scoundrel
Say Yes

İthal Top 10
Iron Man 3
Man Of Steel
The Croods
Skyfall
Star Trek Into Darkness
G.I Joe: Retaliation
The Hobbit
A Good Day To Die Hard
Oz The Great And Powerful
Oblivion

Bağımsız Top 10
Cloud Atlas
Resident Evil: Retribution
Upside Down
The Impossible
Colombiana
Stolen
Dredd
The Thieves
Bullett To The Head
Sammy's Adventures 2

Avrupa Film Akademisi Ödülleri (EFA) 2013

Avrupa Sineması'nın Oscar'ı kabul edilen EFA Ödülleri'nin 2013 yılı adayları belli oldu:

AVRUPA FİLMİ  

THE BEST OFFER
Yön: Giuseppe Tornatore 

BLANCANIEVES
Yön: Pablo Berger 

THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN
Yön: Felix van Groeningen 

THE GREAT BEAUTY
Yön: Paolo Sorrentino 

OH BOY!
Yön: Jan Ole Gerster 

LA VIE D’ADELE: CHAPITRES 1 & 2
Yön: Adellatif Kechiche


AVRUPA KOMEDİSİ

I’M SO EXCITED!
Yön: Pedro Almodóvar 

WELCOME MR PRESIDENT!
Yön: Riccardo Milani

LOVE IS ALL YOU NEED
Yön: Susanne Bier

THE PRIEST’S CHILDREN
Yön: Vinko Brešan  

AVRUPALI YÖNETMEN   
Pablo Berger - BLANCANIEVES
Felix van Groeningen - THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN
Abdellatif Kechiche - LA VIE D’ADELE: CHAPITRES 1 & 2
François Ozon - DANS LA MAISON
Paolo Sorrentino - LA GRANDE BELLEZZA
Giuseppe Tornatore - THE BEST OFFER 

AVRUPALI KADIN OYUNCU   
Keira Knightley - ANNA KARENINA 
Veerle Baetens - THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN 
Barbara Sukowa - HANNAH ARENDT 
Naomi Watts - LO IMPOSIBLE
Luminita Gheorghiu - POZITIA COPILULUI

AVRUPALI ERKEK OYUNCU   
Jude Law - ANNA KARENINA
Johan Heldenbergh - THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN 
Fabrice Luchini - DANS LA MAISON (In the House)
Toni Servillo - LA GRANDE BELLEZZA (The Great Beauty) 
Tom Schilling - OH BOY 

AVRUPALI SENARİST   
Tom Stoppard - ANNA KARENINA 
Giuseppe Tornatore - THE BEST OFFER 
Carl Joos & Felix van Groeningen - THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN 
François Ozon - DANS LA MAISON (In the House) 
Paolo Sorrentino & Umberto Contarello - LA GRANDE BELLEZZA (The Great Beauty)




Ödül töreni 7 Aralık'da Berlin'de gerçekleştirilecek. Bakalım bizim televizyon kanallarımız Oscar ödülleri için gösterdikleri ilgiyi EFA için de gösterip töreni yayınlayacak mı?

Romanya'da sinema destekleri arttırıldı

Romanya Ulusal Sinema Merkezi'nden (CNC) yapılan açıklamaya göre 13 Kasım'da başvurusu açılan 2013 yılı sinema destekleri için toplam 6.7 milyon Euro (18.1 milyon TL) kaynak ayrıldı. 

Bu destek tutarının %59'u yapım desteğine, %15'i ilk filmlere, %10'u belgesellere, %10'u animasyon filmlerine, %5'i kısa filmlere ve %1'i ise proje geliştirmeye ayrılacak. Her bir yapımcıya verilecek destek ise toplam fonun %15'i ile sınırlı olacak.

2012'deki tek destekleme toplantısı yıl sonunda yapılmış, desteklenen projeler Nisan 2013'de açıklanmıştı. Geçen yılki destek tutarı ise 2.3 milyon Euro (6.25 milyon TL) idi.

 

Sinema Merkezi tarafından her yıl 2 toplantı yapılacağı açıklanmış olmasına rağmen yeterli kaynak bulunamaması sebebiyle 2011 yılından beri yılda bir toplantı yapılabilmekte.

Yeniden iletim (retransmission) nedir?

Yeniden iletim (retransmission) meselesi ile ilgili tespit ettiğimiz bilgi eksikliği üzerine konuyu Uzatma Dakikaları'na taşımak istedik.

"Yeniden İletim" sektörümüzde "tekrar gösterim" ile birbirine karıştırılan bir hukuki kavram.

Yeniden iletim bir televizyon yayınının tamamının bir değişikliğe uğramadan eş zamanlı olarak başka mecrada da gösterilmesiyle meydana geliyor.

Basitçe ifade etmek gerekirse: örneğin filminiz salı akşamı prime time'da X kanalında yayınlanacak. Bu yayın ile eş zamanlı olarak filminiz Kablo tv, dijital platformlar ve mobil tv gibi parayla üye olunan mecraların hepsinde de aynı anda gösterilecek demektir. Böylece sizin televizyonda yayınlanan filminiz  yeniden iletilmiş (retransmitted) oluyor.

Özellikle 80'li yıllardan kablo tv servisleri çoğalınca yeniden iletim kavramı da ağırlık kazandı. Elbette kablo platformları önceleri böyle bir telif ödemeye yanaşmadilar "biz sadece aracıyız, mevcut yayını aktarıyoruz" diyerek itiraz ettiler (ki bizde de şu anda durum bu). Ancak yargı duruma el koyup parayla abone toplayan bu tip mecraların yeniden iletim bedellerini yapımcılara  ödemeleri yönünde karar alınca durum hukuki olarak da kesinlik kazanmış oldu.

Yeniden iletim'e tabi bir diğer mecra da oteller. Otel odalarında bulunan televizyonlardan da içerik seyredilmekte. Bu odalar parayla satıldığına göre otellerin de yeniden iletim kapsamında olduğunu söyleyebiliriz.

Yeniden iletime konu olan mecralar nelerdir: 
Kablo tv'ler, dijital platformlar, mobil platformlar ve oteller başlıca yeniden iletim mecralarıdır.

Yeniden iletim hakkini kazanmanin şartları nedir:

1) Eserin televizyonda yayınlanması,
2)  Eserin yeniden iletim haklarının kanala devredilmemiş olması,
3) Eser sahiplerinin meslek birliğine üye olması (sadece meslek birlikleri bu hakları tahsile yetkili)

Türkiye'de durum ne?
Sinema alanında Türkiye'de henüz yeniden iletim toplanamıyor. Konuya yasal zemin oluşturacak yeni 5846 sayılı kanunun yasalaşmasi bekleniyor. Böylece hak bedellerini kimin nasıl bir hesaplamayla toplayacağı, hangi prensibe göre hak sahiplerine dağıtacağı belirlenmiş olacak*

Peki dünyada durum nasıl?
Agicoa (http://www.agicoa.org) tüm dünyada yeniden iletimleri yapımcı hak sahipleri adına toplayan bir kuruluş. Türkiye'den Seyap'ın üye olduğu bu kurum tahsil ettiği yeniden iletim bedellerini üye meslek birliklerine aktarıyor.




*Yakın bir tarihte Turksat aleyhine yapımcı meslek birliklerinin açtığı bir davada talebin hukuken meşru olduğu yönünde bir karar çıktı. Ancak mahkeme ödenecek bedelin nasıl hesaplanacağı ve bölüştürüleceği konusunda bilirkişi raporu talep etti.