Yeniden iletim (retransmission) nedir?

Yeniden iletim (retransmission) meselesi ile ilgili tespit ettiğimiz bilgi eksikliği üzerine konuyu Uzatma Dakikaları'na taşımak istedik.

"Yeniden İletim" sektörümüzde "tekrar gösterim" ile birbirine karıştırılan bir hukuki kavram.

Yeniden iletim bir televizyon yayınının tamamının bir değişikliğe uğramadan eş zamanlı olarak başka mecrada da gösterilmesiyle meydana geliyor.

Basitçe ifade etmek gerekirse: örneğin filminiz salı akşamı prime time'da X kanalında yayınlanacak. Bu yayın ile eş zamanlı olarak filminiz Kablo tv, dijital platformlar ve mobil tv gibi parayla üye olunan mecraların hepsinde de aynı anda gösterilecek demektir. Böylece sizin televizyonda yayınlanan filminiz  yeniden iletilmiş (retransmitted) oluyor.

Özellikle 80'li yıllardan kablo tv servisleri çoğalınca yeniden iletim kavramı da ağırlık kazandı. Elbette kablo platformları önceleri böyle bir telif ödemeye yanaşmadilar "biz sadece aracıyız, mevcut yayını aktarıyoruz" diyerek itiraz ettiler (ki bizde de şu anda durum bu). Ancak yargı duruma el koyup parayla abone toplayan bu tip mecraların yeniden iletim bedellerini yapımcılara  ödemeleri yönünde karar alınca durum hukuki olarak da kesinlik kazanmış oldu.

Yeniden iletim'e tabi bir diğer mecra da oteller. Otel odalarında bulunan televizyonlardan da içerik seyredilmekte. Bu odalar parayla satıldığına göre otellerin de yeniden iletim kapsamında olduğunu söyleyebiliriz.

Yeniden iletime konu olan mecralar nelerdir: 
Kablo tv'ler, dijital platformlar, mobil platformlar ve oteller başlıca yeniden iletim mecralarıdır.

Yeniden iletim hakkini kazanmanin şartları nedir:

1) Eserin televizyonda yayınlanması,
2)  Eserin yeniden iletim haklarının kanala devredilmemiş olması,
3) Eser sahiplerinin meslek birliğine üye olması (sadece meslek birlikleri bu hakları tahsile yetkili)

Türkiye'de durum ne?
Sinema alanında Türkiye'de henüz yeniden iletim toplanamıyor. Konuya yasal zemin oluşturacak yeni 5846 sayılı kanunun yasalaşmasi bekleniyor. Böylece hak bedellerini kimin nasıl bir hesaplamayla toplayacağı, hangi prensibe göre hak sahiplerine dağıtacağı belirlenmiş olacak*

Peki dünyada durum nasıl?
Agicoa (http://www.agicoa.org) tüm dünyada yeniden iletimleri yapımcı hak sahipleri adına toplayan bir kuruluş. Türkiye'den Seyap'ın üye olduğu bu kurum tahsil ettiği yeniden iletim bedellerini üye meslek birliklerine aktarıyor.




*Yakın bir tarihte Turksat aleyhine yapımcı meslek birliklerinin açtığı bir davada talebin hukuken meşru olduğu yönünde bir karar çıktı. Ancak mahkeme ödenecek bedelin nasıl hesaplanacağı ve bölüştürüleceği konusunda bilirkişi raporu talep etti.