Sinema sektöründe rekabeti düzenleyen en önemli metinlerden biri Paramount Kararı'dir. 1948 yılında alınan bu kararla film üreten stüdyoların sinema salonu sahibi olmaları yasaklanmış, böylece sinema endüstrisinde tekelleşmeye yol açan dikey bütünleşmenin (YB: üretim zincirinin farklı aşamalarının; yapım, dağıtım, gösterimin tek elde toplanması sonucu piyasanın sınırlı sayıdaki oyuncu tarafından kontrol edilmesi) önüne geçilmişti.
Pendemi dolayısıyla sinemaların ya kapalı yada düşük kapasite ile
faaliyette olduğu bu günlerde Amerika'daki federal mahkeme 7
Ağustos'da Paramount Kararı'nı sona erdiren beklenmedik bir karar
aldı: Bu yeni kararla artık film stüdyoları sinema salonu sahibi
olabilecekler.
Peki bu kararın gerekçesi ne? 70 yılı aşkın süreçten bu yana hem
teknolojik gelişmeler hem de piyasadaki gelişmelerin bu
düzenlemeyi uygulanamaz hale getirdiği iddia eden mahkeme düzenlemenin
gelinen son noktada haksız rekabet yarattığını ifade etti.
Bilindiği gibi VOD platformları (Netflix, Amazon, Disney +
vb) kendi ürettikleri filmleri kendi platformlarında izleyiciye sunuyorlar ve bu
platformlar Paramount Kararı'nın kapsamı dışındalar.
Federal mahkemenin aldığı karar çerçevesinde daha önce
yapılmasına izin verilmeyen blok programlama (YB: stüdyoların
filmlerini salonlara "ya hepsi ya hiçbiri" prensibiyle vermeleri
ve salonların istedikleri filmi seçerek göstermelerine izin vermemeleri)
ve zincir dağıtım anlaşmaları (YB: dağıtımcıların her sinema salonuyla ayrı ayrı sözleşme
yapmak yerine sinema zincirleriyle toplu sözleşme yapabilmeleri) üzerindeki kontroller de tarihe karışıyor.
Bu kararın etkileri neler olacak? Netflix, Amazon gibi platformların sinema salonu satın alma ile ilgili iştahlarının kabaracağını kestirmek güç değil. Nitekim Amazon dünyanın en büyük sinema zinciri olan AMC'yi (15 ülkede 1000 lokasyon ve 11.000 perde) satın alma ile ilgili görüşmelere başladığını bildirdi. Bunu Time Warner ve Disney'in de takip edeceğini tahmin etmek güç değil. Kimbilir, belki çok yakın bir gelecekte Netflix abonelerine popüler dizilerin sinema salonundaki galaları için davetiye yollayacak. Böyle bir dünyada Amazon artık sadece internet üzerinden yayın yapan bir platform değil sağladığı sinema gösterimi imkanı ile de dünyanın en önde gelen şöhretli yönetmenlerine de kapılarını ardına kadar açacak.
Bu karara şimdiden çeşitli bağımsız sinema salonları itirazlarını ifade ettiler. Sinema endüstrisi artık dev teknoloji şirketlerinin dağıtım, sinema gösterimi ve internet üzerinden yayını tamamen kontrollerine aldıkları bir döneme mi giriyor? Rekabet yasaları bu yeni dönemde piyasayı nasıl düzenleyebilecek? Hep birlikte yaşayıp göreceğiz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder