11 Haziran 2014 Çarşamba

Sinema endüstrisinde kdv iadesi bir teşvik midir?

Bakanlık 100. yıl posterlerinden birisi (Cannes standı 2014)

Cannes'deki Türkiye standında yabancı yapımcılar için bir anket formu bulunmaktaydı. Anketteki sorulardan biri "Türkiye'de mevcut katma değer vergisi iadesi (VAT return) uygulaması ülkemizi tercih etmenizde iyi bir teşvik midir?" şeklindeydi.

Daha önce defalarca söylememize ve uyarmamıza rağmen sektörde halen Kdv iadesini sinema teşviği olarak telaffuz etme hatası devam ediliyor.

Tekrar tekrar söylemekten usandık, onun için yazıp kurtulmaya karar verdik.

Kdv iadesi sinema sektöründe bir teşvik değildir. Bir yapımcıya "Kdv iadesi almanız Türkiye'ye gelmenizde etkili olur mu?" demek bir turiste "kdv iadesi alsanız Türkiye'ye gelir miydiniz?" sorusu kadar manasızdır.

Konuyu biraz daha açalım: Türkiye'de yabancı yapımlar için herhangi bir mali destek veya teşvik olmadığından, örneğin bir Almanya - Hollanda ortak yapımı Türkiye'ye çekime geldiğinde, hemen hemen tüm çekim ekibini ve büyük oranda da ekipmanlarını buraya gelirken beraberinde getirmek durumundadır (özellikle finansmandan kaynaklanan harcama zorunlulukları sebebiyle)
Dolayısıyla bu tip prodüksiyonların Türkiye'de yapacakları harcamalar büyük oranda konaklama, yemek gibi saha harcamaları ile çekimde görev alacak çeşitli asistanlar ile sınırlı olacaktır.

- Yemek ve konaklama için Kdv zaten %8'dir.
- Çoğunlukla kayıtdışı çalışan ekibin imzalayacağı gider makbuzlarında ortaya çıkan "2 numaralı Kdv" iade kapsamında bulunmamaktadır.

Bir diğer deyişle Türkiye'ye çekime gelecek 2-3 milyon Euro bütçeli bir Avrupa yapımının yemek ve konaklama ile ilgili harcama tutarının kdv'si toplam bütçenin %1'i gibi bir meblağ tutacaktır. Dünya üzerinde kimse bütçesinin %1'sini geri alacak diye kalkıp bir ülkeye çekime falan gelmez.

Dolayısıyla uluslararası sinema endüstrisinde Türkiye hariç herhangi bir ülkeden "kdv iadesi veriyoruz" şeklinde bir laf duymazsınız.

Bu durumda da ülkemize gelen yapımlar sadece İstanbul, Kapadokya vb. reel mekanları kullandığı için zaten burada çekilmek durumunda olan yapımlardır. (bunların büyük bütçeli olanlarından bazılarının tanıtım fonundan para aldığı biliniyor, ama o iş bu yazının kapsamının dışında)

Öte yandan, örneğin çekim için Hollanda'yı tercih eden bir yapımcı orada yapacağı harcamaların %30'unu, veya örneğin Macaristan'ı tercih eden bir yapımcı ülkede yapacağı harcamaların %20'sini direkt geri aldığı bir endüstriyel denklemde Türkiye'nin esamesi bile okunmaz.

Aslında kağıt üzerinde Ekonomi Bakanlığı'nın tebliği ilk başta bizleri biraz umutlandırmıştı. Ama maalesef onun da "sinema" değil "sınama" tebliği olduğu kısa zamanda anlaşıldı.

Uzun lafın kısası posterdeki şekliyle ülkenizi uluslararası film projeleri ve ortak yapımlar için cazip hale getirmek istiyorsanız teşvikler oluşturmanız şart.

Bizdeki hal ve durumlar durumlar böyle devam ederse, tam tersine, Türk yapımcılar filmlerini yurt dışında çekmeye başlarlarsa şaşırmayınız.







 

 

5 Haziran 2014 Perşembe

Türkiye'de dijital sinema salonu rakamları - Mayıs 2014




2014 - Mayıs itibariyle Türkiye'de:
Sinema Sayısı: 423 adet
Perde Sayısı: 2.134 adet
Seyirci Kapasitesi: 261.341 kişi
DCP'li Salon Yüzdesi: 65%
Tek Salonlu Sinema Sayısı: 84 adet
2 Salonlu Sinema Sayısı: 39 adet
3 Salonlu Sinema Sayısı: 41 adet
1-3 Salon Arasına Sahip Sinema Sayısı Yüzdesi: 39%
On Salon Üstü Sinema Sayısı: 43 adet
DCP'si Olmayan Sinema Sayısı: 164 adet
DCP'si Olmayan Sinema Yüzdesi: 39%
Grup Sinemaları Toplam Sayısı: 165 adet
Grup Sinemaları Yüzdesi: 39%
Grup Sinemaları Toplam Salon Sayısı: 1.268 adet
Grup Sinemaları Salonları Yüzdesi: 59%
Grup Sinemaları Seyirci Kapasitesi: 166.174 kişi
Grup Sinemaları Seyirci Kapasitesi Yüzdesi: 64%
Grup Sinemaları DCP’li Salon Sayısı: 1.058 adet
Grup Sinemaları DCP’li Salon Yüzdesi: 83%
Bağımsız Sinemalar Sayısı: 260 adet
Bağımsız Sinemalar Yüzdesi: 61%
Bağımsız Sinemalar Salon Sayısı: 866 adet
Bağımsız Sinemalar Salon Yüzdesi: 41%
Bağımsız Sinemalar Seyirci Kapasitesi: 95.167 kişi
Bağımsız Sinemalar Seyirci Kapasitesi Yüzdesi: 36%
Bağımsız Sinemalar DCP’li Salon Sayısı: 326 adet
Bağımsız Sinemalar DCP’li Salon Yüzdesi: 38%

En büyük ilk altı sinema grubu:
  1. MARS GRUBU: 68 sinema, 602 salon, 585 dijital salon (%97 dijitalleşme oranı)
  2. AVŞAR GRUBU: 17 sinema, 138 salon, 115 dijital salon (%83 dijitalleşme oranı)
  3. PİNK GRUBU: 13 sinema, 90 salon, 77 dijital salon (%86 dijitalleşme oranı)
  4. PRESTIGE-CİNECOM GRUBU: 9 sinema, 80 salon, 52 dijital salon (%65 dijitalleşme oranı)
  5. CİNEMARİNE: 9 sinema, 76 salon, 56 dijital salon (%74 dijitalleşme oranı)
  6. SİTE: 11 sinema, 63 salon, 34 dijital salon (%54 dijitalleşme oranı)

Türkiye genelindeki toplam 423 sinemanın 260'ı (%61) bağımsız sinemalardan (herhangi bir grupla bağlantılı olmayan) oluşurken, bu bağımsız sinemaların 164 tanesi ise (toplam sinema sayısının %39'u) 1, 2 veya 3 salonlu sinemalardır. 
Bu bahsedilen bağımsız sinemalardan, özellikle de 1-3 salonu olan 164 sinemanın büyük çoğunluğunun mevcut VPF modelini uygulaması mümkün görünmemektedir. Yine aynı sinemaların bir destek mekanizması olmaksızın DCI standartlarında bir dijital projeksiyon cihazı yatırımı yapmaları da söz konusu değildir.
Türkiye'de sinemaların dijitalleşmesi ABD ve Avrupa'ya nazaran oldukça geç başladı ve Mayıs 2014 itibariyle dijital projeksiyona sahip salonların oranı %65 seviyesinde.
 

Raporun tamamı için
http://www.se-yap.org.tr/wp-content/uploads/2014/06/SEYAP_VPF_Raporu_2014_06_031.pdf

Uluslararası telif hakları sözleşmeleri


Halihazırda uluslararası alanda telif haklarını düzenleyen 6 ana sözleşme - anlaşma bulunmaktadır.

1- Bern sözleşmesi (1971)
http://www.telif.gov.tr/kaynaklar/bolum_dosyalar/2012_03_18_349175.pdf

2- Roma sözleşmesi (1961)
http://www.telif.gov.tr/kaynaklar/bolum_dosyalar/2012_03_18_571602.pdf

3- TRIPS (1994)
http://www.telif.gov.tr/kaynaklar/bolum_dosyalar/2012_03_18_183846.pdf

4- Wipo Telif Hakları Andlaşması (1996)
http://www.telif.gov.tr/kaynaklar/bolum_dosyalar/2012_03_18_550148.pdf

5- Pekin Sözleşmesi
http://www.wipo.int/treaties/en/text.jsp?file_id=295838 (henüz Türkiye imzalamadığı için anlaşmanın resmi Türkçe çevirisi yok)

6- Marakeş Sözleşmesi
http://www.wipo.int/treaties/en/text.jsp?file_id=301019
(henüz Türkiye imzalamadığı için anlaşmanın resmi Türkçe çevirisi yok)

Şu anda uluslararası tüm telif ile ilgili düzenlemeler bu 6 temel anlaşma ile sağlanmaktadır.

Türkiye son iki anlaşmayı (Pekin ve Marakeş) henüz imzalamamış bulunuyor. Ancak telif hakları genel müdürlüğü tarafından geçtiğimiz günlerde Pekin sözleşmesinin imzalanmak üzere olduğu bilgisi verildi.